Sıklet sporcularında kilo kaybının fizyolojik ve motorik etkileri: Bir derleme çalışması
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10455535Anahtar Kelimeler:
sıklet sporcuları, kilo düşme yöntemleri , kilo kontrolü, fizyolojik etkilerÖzet
Bu çalışma, sıklet sporuyla ilişkili kilo kontrolü pratiği üzerine kapsamlı bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Sporcuların kilo düşme sürecine sevk eden faktörler, kilo düşme yöntemleri, dehidrasyon, kilo düşme sürecinde yol gösterici faktörler, müsabakada kullanılan enerji sistemleri ve kilo kaybının fizyolojik olumsuz etkileri olmak üzere altı ana başlık altında incelenmiştir. Araştırmalar, sporcuların kilo verme kararlarını etkileyen motivasyonel ve fizyolojik faktörlerin yanı sıra kilo düşme pratiğinde sporcuların sıklıkla besin kısıtlamaları, sauna kullanımı ve idrar söktürücüler gibi sağlık riskleri içeren yöntemlere başvurduğunu ortaya koymaktadır. Sporcuların kilo kontrolü konusunda bilinçli ve dengeli bir strateji benimsemelerinin önemine vurgu yapılmıştır. Dehidrasyonun kilo düşme sürecinde sıkça başvurulan bir yöntem olduğu ve sıvı-elektrolit dengesinin korunmasının önemine dikkat çekilmiştir. Ayrıca güreş sporunda kullanılan enerji sistemlerinin ve fizyolojik etkilerin anlaşılmasının, sporcuların performanslarını korumaları ve sağlıklarını riske atmamaları için önemli olduğu belirtilmiştir. Sonuç olarak, güreşçilerin kilo kontrolü pratiğinde, sağlıklarını ve performanslarını korumaları adına bilinçli bir dengeleme yapmalarının gerekliliği üzerinde durulmuştur. Bu çalışma, sporcuların sağlıklı kilo kontrolü stratejilerini benimsemeleri konusunda farkındalık yaratmayı ve rehberlik sağlamayı hedeflemektedir.
Referanslar
Akyüz, M. (2009). Elit güreşçilerde hızlı kilo kaybının fiziksel, fizyolojik ve biyokimyasal parametrelere etkisi (Yayın No. 260798) [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Alderman, B. L., Landers, D. M., Carlson, J., & Scott, J. R. (2004). Factors related to rapid weight loss practices among international-style wrestlers. Medicine and Science in Sports and Exercise, 36(2), 249-252. https://doi.org/10.1249/01.MSS.0000113668.03443.66
Aslan, H. (2018). Ağırlık kategorisindeki sporcularda kilo verme yöntemleri ve beslenme davranışları. Journal of International Social Research, 11(60), 1354-1358. http://doi.org/10.17719/jisr.2018.2881
Bradley, D. D. (2006). Prevalence and effect of rapid weight loss among international style wrestlers. Department of HPER, Northern Michigan University, 3(2), 1-17.
Brito, C. J., Roas, A. F. C. M., Brito, I. S. S., Marins, J. C. B., Córdova, C., & Franchini, E. (2012). Methods of body-mass reduction by combat sport athletes. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 22(2), 89-97. https://doi.org/10.1123/ijsnem.22.2.89
Casa, D. J. (1999). Exercise in the heat. I. Fundamentals of thermal physiology, performance ımplications, and dehydration. Journal of Athletic Training, 34(3), 246–252.
Casa, D. J., Armstrong, L. E., Hillman, S. K., Montain, S. J., Reiff, R. V., E. Rich, B. S., Roberts, W. O., & Stone, J. A. (2000). National Athletic Trainers' Association Position Statement: Fluid Replacement for Athletes. Journal of Athletic Training, 35(2), 212-224.
Casa, D. J., Cheuvront, S. N., Galloway, S. D., & Shirreffs, S. M. (2019). Fluid needs for training, competition, and recovery in track-and-field athletes. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 29(2), 175-180. https://doi.org/1123/ijsnem.2018-0374
Currie, A. (2010). Sport and eating disorders - understanding and managing the risks. Asian Journal of Sports Medicine, 1(2), 63-68. https://doi.org/10.5812/asjsm.34864
Çelebi, M. (2019). Wrestling and anaerobic power. F. Yamaner, & E. Eyuboglu (Ed.), From Talent selection to field management in sport sciences (pp. 30-39). New York; Mauritius: LAP LAMBERT Academic Publishing.
Çelebi, M. (2022). Güreşte kilo düşme ve fizyolojik etkileri. İ. Karakulak & E. Eyuboglu (Ed.), Musabaka hazırlığında performansı belirleyen faktörler (s. 12-22). Chisinau, Moldova: LAP LAMBERT Academic Publishing.
Çimen, K., & Göral, K. (2020). Büyükler serbest stil Türkiye şampiyonasına katılan erkek güreşçilerin kilo düşme profillerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 188-201. https://doi.org/10.25307/jssr.797727
Demirkan, E., Koz, M., & Kutlu, M. (2010). Sporcularda dehidrasyonun performans üzerine etkileri ve vücut hidrasyon düzeyinin izlenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(3), 81-92. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000181
Dildirim, M. N. (2021). Farklı sıkletlerde yarışan güreşçilerde kilo düşme yöntemleri ve etkilerinin incelenmesi. (Yayın No. 690467) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Ersoy, G. (2012). Egzersiz ve spor yapanlar için beslenme (5. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Farhan, H., Amirsasan, R., & Mahdavi, B. (2014). The comparison methods and effect of rapid weight loss between elite teen freestyle and Greco-Roman wrestlers. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 3(2), 441-445.
Gencer, E. (2023). Güreşçilerin müsabaka öncesi hızlı kilo vermeye ilişkin tutumları ve hızlı kilo verme nedenleri: Fenomenolojik bir araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 50-74. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1203933
Giel, K. E., Hermann-Werner, A., Mayer, J., Diehl, K., Schneider, S., Thiel, A., & Zipfel, S. (2016). Eating disorder pathology in elite adolescent athletes. International Journal of Eating Disorders, 49(6), 553-562. https://doi.org/10.1002/eat.22511
Gökdemir, K. (2000). Güreş antrenmanının bilimsel temelleri. Poyraz Ofset. Ankara.
Grandjean, A. C., Reimers, K. J., & Buycks, M.E. (2003). Hydration: Issues for the 21st century. Nutrition Reviews, 61(8), 261-271. https://doi.org/10.1301/nr.2003.aug.261-271
Günay, M., Tamer, K., & Cicioğlu, İ. (2006). Spor fizyolojisi ve performans ölçümü (1. baskı). Gazi Kitapevi. Ankara.
Güneş, Z. (1998). Spor ve beslenme antrenör ve sporcu el kitabı. Bağırgan Yayımevi. Ankara.
Hirata, K. (1979). Age and Physique of Montreal Olympic World Champions. Journal for Research in Sport, Physical Education and Recreation, 2, 111-121.
Hoffman, J. R., & Maresh, C. M. (2011). Nutrition and hydration issues for combat sport athletes. Strength and Conditioning Journal, 33(6), 10-17. https://doi.org/10.1519/SSC.0b013e318237247e
Horswill, C. A. (1992). Applied physiology of amateur wrestling. Sports Medicine, 14(2), 114-143. https://doi.org/10.2165/00007256-199214020-00004
Hübner Wozniak, E. Kosmol, A. Lutoslawska, G. (2004). Anaerobic performance of arms and legs in male and female free style wrestlers. Journal of Sports Science and Medicine, 7(4), 473-480. https://doi.org/10.1016/s1440-2440(04)80266-4
Jéquier, E., & Constant, F. (2010). Water as an essential nutrient: the physiological basis of hydration. European Journal of Clinical Nutrition, 64(2), 115-123. https://doi.org/10.1038/ejcn.2009.111
Karninčić, H., Krstulović, S., & Baić, M. (2013). The influence of body weight on chosen physiological parameters in wrestling. Journal of Human Kinetics, 37(1), 119-127. https://doi.org/10.2478/hukin-2013-0032
Kavouras, S. A. (2002). Assessing hydration status. Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care 5(5), 519-524. https://doi.org/10.1097/00075197-200209000-00010
Kurt, C., & Sağıroğlu, I. (2015). Rapid weight loss practice and perceived problems during reduction periods of turkish young combat athletes. Journal of Physical Education and Sport, 15(4), 748-751. https://doi.org/10.7752/jpes.2015.04114
Matthews, J. J., & Nicholas, C. (2016). Extreme rapid weight loss and rapid weight gain observed in UK mixed martial arts athletes preparing for competition. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 27(2), 122-129. https://doi.org/10.1123.ijsnem.2016-0174
Nikooie, R., Cheraghi, M., & Mohamadipour, F. (2015). Physiological determinants of wrestling success in elite Iranian senior and junior Greco-Roman wrestlers. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 57(3), 219-226. https://doi.org/10.23736/s0022-4707.16.06017-5
Oppliger, R. A., Nelson Steen, S. A., & Scott, J. R. (2003). Weight loss practices of college wrestlers. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 13(1), 29-46. https://doi.org/10.1123/ijsnem.13.1.29
Özdek, B. (2019). 15-17 yaş arası judo sporcularında kısa süreli kilo kaybının bazı motorik özelliklere etkisi. (Yayın No. 588033) [Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Özkan, A., & Kinişler, A. (2010). Sporcularda bacak hacmi, kütlesi, hamstring/quadriceps oranı ile anaerobik performans ve izokinetik bacak kuvveti arasındaki ilişki. Spor Bilimleri Dergisi, 21(3), 90-102.
Pallarés, S., Velasco, J., Millán, A. Bilton, D. T., & Arribas, P. (2016). Aquatic insects dealing with dehydration: Do desiccation resistance traits differ in species with contrasting habitat preferences? PeerJ, 4, e2382–e2382. https://doi.org/10.7717/peerj.2382
Papassotiriou, I., & Nifli, A. P. (2018). Assessing performance in pre-season wrestling athletes using biomarkers. Biochemia Medica, 28(2), 318-328. https://doi.org/10.11613/BM.2018.020706
Pettersson, S., & Berg, C. M. (2014). Hydration status in elite wrestlers, judokas, boxers, and taekwondo athletes on competition day. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 24(3), 267–275. https://doi.org/10.1123/ijsnem.2013-0100
Roof, T. D. (2021). Effect of nutrition intake and changes in body composition on incidence of injury in collegiate wrestlers (Unpublished Doctoral Dissertation). Appalachian State University.
Sağlam, B. (2020). Elit sıklet sporcularının ağırlık kaybı yöntemleri ve etkilerinin fizyolojik ve psikolojik yönden incelenmesi (Yayın No. 655432) [Doktora tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Sevim, Y. (1995). Antrenman bilgisi. Gazi Büro Kitabevi. Ankara.
Shirreffs, S. M. (2003). Markers of hydration status. European Journal of Clinical Nutrition, 57(2), 56-59. https://doi.org/10.1038/sj.ejcn.1601895
Şahin, H. (2011). Gelişim çağındaki güreşçilerde akut kilo kaybının performansa etkisi. (Yayın No. 288938) [Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Ulupınar, S., Özbay, S., & Gençoğlu, C. (2020). Sıklet sporlarında dehidrasyon ve hiponatremi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 103-115. https://doi.org/10.30769/usbd.782358
Yarar, H., Türkyılmaz, R., Eroğlu, H., Kurt, S., & Eskici, G. (2017). Elit güreşçilerin kilo düşme profillerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 52-63.
Yılmaz, M. R. (2022) Ortaokul ve lisede öğrenim gören güreş ve judo sporcularının kilo verme yöntemlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayın No. 721345) [Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
Yousef Abadi, H. A., Mirzaei, B., Habibi, H., & Barbas, I. (2018). Prevalence of rapid weight loss and its effects on elite cadet wrestlers participated in the final stage of national championships. International Journal of Sport Studies for Health, 1(1), e64316. https://doi.org/10.5812/intjssh.64316
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 InnovatioSports: Spor Bilimleri ve Yenilikçi Araştırmalar Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
